Benlerin Takip ve Tedavisi
Benler deriye rengini veren pigment maddesi melanini üreten melanosit hücrelerinin kümelenmeleriyle ortaya çıkarlar. Melanositlerin DNA’ larında oluşacak hasarlanmalar ‘’melanoma’’ denilen kötü huylu ve hızlı yayılım gösteren deri kanserlerine yol açar.
Genel olarak benler; ortalama 3- 5 mm çapında, sınırları net, yuvarlak, oval, düz ya da kabarık, pembe, deri rengi ya da değişik tonlarda kahve renkli görülebilir. Doğuştan getirdiğimiz özelliğimizle bazen çocukluk döneminde, genellikle de ergenlik döneminde hormonların da etkisiyle ortaya çıkmaya başlarlar, zamanla artış gösterebilirler. Daha ileri yaşlarda da benler çıkabilir.
Ortaya çıkış yaşı ne olursa olsun benlerde oluşabilecek değişimler önemlidir. Displastik nevüs olarak tanımladığımız bazı benlerin kötüye dönüşüm potansiyelleri vardır ve yakından takip edilmelidir.
Kimlerde Cilt Kanseri Riski Yüksektir?
Özellikle ailesinde deri kanseri olan kişilerde,
Fazla sayıda beni olanlarda, açık ten rengi, açık göz rengi olanlarda,
Daha evvel güneş yanığı öyküsü olanlarda, yoğun güneş maruziyeti sonrasında ciltte kızarıklıklar yaşayanlarda,
Güneşin yoğun olduğu ve yeryüzüne dik geldiği coğrafi bölgelerde yaşayanlarda,
Güneş ışınlarındaki ultraviyoleye yapay olarak maruz kalınan SOLARYUM sonrasında,
Bazı cilt hastalıklarının tedavisinde kullanılan PUVA uygulaması sonucunda,
Ümmin sistemi baskılanmış bireylerde melanom görülme sıklığı daha yüksektir.
Dünyada sık görülen kanser türlerinden olan cilt kanserlerinde erken tanı için benlerin takibi bu yüzden çok önemlidir. Cilt kanseri erken dönemde teşhis edildiğinde tedavi edilebilir bir kanser türüdür.
Hangi Benler Tehlikelidir?
- Asimetrik görünüme sahip olanlar,
- Sınırları düzensiz, girintili, çıkıntılı olanlar,
- Renk düzensizliğinin fazla olduğu benler (açık- koyu alanları birlikte içermesi),
- Çapı büyüyenler,
- Eskiden olmayan özelliklerin ortaya çıktığı benler,
- Bu özellikler çıplak gözle sağlıklı bir şekilde görülemeyeceğinden, benlerin dermatolog tarafından ‘dermatoskopi’ dediğimiz cihazla, ayrıntılı bir bakı ile değerlendirilmesi ve takibi çok önemlidir. Bu sayede değişiklikler erken dönemde tespit edilebilir, kanser riski taşıyanlar için erken tedavi mümkün olur.
Benleri Aldırmak Zararlı Mıdır?
- Halk arasında; benler alındığı zaman kanser riski oluşacağına dair yanlış bir inanış vardır, bu yanlış bilgi yüzünden birçok kişi ben aldırmaktan vazgeçer.
- Benler alınabilir!!! Alınmadan önce yapısı ve riskini belirlemek için mutlaka dermatoskopik muayene yapılmalıdır. Buna göre benin yapısı, kanser riski taşıyıp taşımadığı, nasıl alınabileceği değerlendirilir.
- Benler değerlendirildikten sonra hastanın ihtiyacına göre belirlenecek doğru tedavilerle benlerden kurtulmak mümkündür.
- Bu tedaviler, benin büyüklük, sayı ve yerleştiği bölgeye göre değişiklik gösterir;
- Cerrahi olarak alınmasının yanı sıra,
- Plazma ve Lazer gibi cerrahisiz yöntemlerle silme ve buharlaştırma seçeneklerini içerir.